Welke voordelen kent een SUN-noodhulpbureau?
Een SUN-noodhulpbureau is altijd een samenwerkingsverband tussen gemeente(n), professionele hulp- en dienstverleners en donateurs. Een SUN-noodhulpbureau kent giften toe aan mensen om hun urgente nood te lenigen of om voor hen een dreigende situatie af te wenden, schuldsanering te kunnen starten, een opstap naar werk of school mogelijk te maken of door dreigende sancties toch nog te voorkomen (zoals het afsluiten van water, energie of een huisuitzetting).
Als het moet kan een SUN-noodhulpbureau binnen 24 uur besluiten, zeker als er sprake is van “broodnood”.
Weging in relatie tot bijzondere bijstand en voorliggende voorzieningen
Hulp- en dienstverleners zijn werkzaam binnen het sociale domein en staan in direct contact met hun cliënten. Wanneer hulp- en dienstverleners nood waarnemen bij hun cliënt kunnen zij een aanvraag doen bij een SUN-noodhulpbureau in de gemeente waar de betreffende cliënt woonachtig is. Een SUN-noodhulpbureau neemt alleen aanvragen in behandeling wanneer er bij de gemeente geen of geen tijdige voorliggende voorziening of bijzondere Bijstand is. De aanvraag wordt gewogen en van advies voorzien door de bureaucoördinator van het SUN-noodhulpbureau, de kosten voor de werkorganisatie worden gedragen door de gemeente(n), waardoor de donateurs (fondsen, kerken, bedrijfsleven, particuliere initiatieven) weten dat hun gift voor de volle 100% naar de profijtgroep gaat. Een gift is in principe eenmalig.
Bestuur en bureaucoördinator
Het besluit voor het verstrekken van de gift wordt genomen door het bestuur van het SUN-noodhulpbureau. Het bestuur is samengesteld uit representanten van alle samenwerkende organisaties binnen de stichting. Vanuit de gemeente is dat bijvoorbeeld een oud-wethouder, het hoofd van een afdeling of een beleidsadviseur. Vanuit de hulp- en dienstverleners de directeuren van een zorgorganisatie, het welzijn of de maatschappelijke opvang en vanuit de donateurs een bestuurslid vanuit een vermogensfonds, een bestuurslid vanuit de kerk en de voorzitter van het MKB-platform. Hierdoor zijn de lijnen tussen alle partijen en het SUN-noodhulpbureau kort. Het bestuur heeft een onafhankelijke voorzitter.
De bureau-coördinator legt verantwoording af aan het bestuur, deze coördinator kan gedetacheerd zijn vanuit de gemeente, weer in andere gevallen werkzaam op ZZP-basis of in dienst bij de stichting.
Het oprichten van een nieuw SUN-noodhulpbureau behoort ook in uw gemeente tot de mogelijkheden en verloopt in een aantal stappen:
1. SUN Nederland komt in een of meerdere gesprekken met uw gemeente nut, wenselijkheid en haalbaarheid voor de komst van een SUN-noodhulpbureau bespreken.
2. Mocht uw gemeente op basis hiervan besluiten dat een SUN-noodhulpbureau een mooi aanvullend aanbod zou vormen op bestaand beleid dan volgt een draagvlakonderzoek naar de komst van een SUN-noodhulpbureau onder relevante personen en organisaties, de gemeente fungeert hierbij als opdrachtgever en betaalt ook mee aan de kosten van dit onderzoek.
3. De conclusies van het onderzoek wordt tijdens een presentatie-bijeenkomst aan alle betrokkenen getoond:
– Wanneer er sprake is van onvoldoende draagvlak voor de komst van een SUN-noodhulpbureau stopt het traject op dit punt en scheiden onze wegen
– Wanneer er sprake is van voldoende draagvlak voor de komst van een SUN-noodhulpbureau gaan we over tot voorbereiding en oprichting van een SUN-noodhulpbureau, ook in dit stadium is de gemeente opdrachtgever en co-financier van dit traject.
4. Als voldoende draagvlak is gebleken dat start SUNN met het formeren van een voorbereidingsgroep: deze wordt samen gesteld uit de geïnterviewde personen en gaat alle activiteiten die nodig zijn voor de komst van het SUN-noodhulpbureau verrichten. Meestal bevinden zich in deze groep ook personen die onderdeel gaan uitmaken van het stichtingsbestuur, maar dat hoeft niet.
5. Bij de oprichting van het SUN-noodhulpbureau is de organisatie ingericht (werkplek, website, statuten, enz.), zijn het bestuur en de onafhankelijk voorzitter vast gesteld, is er een bureaucoördinator aangetrokken en hebben de eerste donateurs een deel van het giftenbudget gevuld.
6. Hierna vindt een startbijeenkomst plaats om het SUN-noodhulpbureau bekendheid te geven bij hulp- en dienstverleners en andere belanghebbenden.
7. Is het SUN-noodhulpbureau eenmaal opgericht dan kan deze terug vallen op aanwezige kennis en netwerken van SUN Nederland en de diverse SUN-noodhulpbureaus in het land.
Heeft uw gemeente interesse in een SUN-noodhulpbureau? Neem dan vooral contact op met SUNN via ons contactformulier.
Elke gemeente in Nederland heeft armoede- en minimabeleid en tracht een zo sluitend mogelijke aanpak te organiseren voor haar inwoners. Ondanks al deze goede voorzieningen raken er nog steeds mensen tussen wal en schip en ziet een gemeente dat zij bepaalde inwoners niet kan bereiken.
Een SUN-noodhulpbureau kan hierbij uitkomst bieden. De voordelen op een rij:
In de meeste gemeenten zijn diverse organisaties actief -zowel op vrijwillige als op professionele basis- die zich bezig houden met de ondersteuning van mensen met een laag inkomen of personen met (problematische) schulden. Deze organisaties vinden het in de regel belangrijk om samen te werken, maar hebben anderzijds ook allemaal hun eigen positie, belangen, status en missie van waaruit zij werken.
Hoe verhoudt een SUN-noodhulpbureau zich tot deze bestaande lokale initiatieven, projecten, fondsen en organisaties?
– Een SUN-noodhulpbureau is geen hulp- of dienstverlenende instantie, dus neemt het werk van deze organisaties niet over, maar is aanvullend en ondersteunend en gericht op samenwerking
– Een SUN-noodhulpbureau makelt en schakelt lokale kennis, contacten en middelen, vormt derhalve één loket voor aanvragen zodat het voor de professionals makkelijk en overzichtelijk wordt om giften aan te vragen
– Een SUN-noodhulpbureau verdringt geen bestaand aanbod, maar zorgt voor een verbreding en verbinding van het bestaande speelveld doordat het een publiek-private samenwerking is waarbij alle partijen gelijkwaardig samen werken, hieraan voegt het SUN-noodhulpbureau landelijke kennis, contacten en -indien mogelijk- ook vermogen en nieuwe lokale partners toe
– Een SUN-noodhulpbureau zet hulp- en dienstverleners in hun kracht door middel van een gift voor de cliënten die dat het hardst nodig hebben
– Een SUN-noodhulpbureau kan voor bestaande fondsen (groot of klein) fungeren als samenwerkingspartner en kan daarbij rekening houden met specifieke doelgroepen die passen bij missie, doelgroepenbeleid en werkgebied van het betreffende fonds. Het SUN-noodhulpbureau kan ook indien gewenst de volledige administratie en het toekenningsbeleid ter hand nemen (met verantwoording achteraf)
– Een SUN-noodhulpbureau kan -indien de lokale organisaties dat prettig en wenselijk vinden- de rol spelen van “ spin in het web” en kennisbank. Veel kennis, ervaring en contacten komen vanwege de casuïstiek, samenwerkingsrelaties en de aanvragen samen bij een SUN-noodhulpbureau. Het sociale domein kent een relatief hoge door- en uitstroom van (vrijwillige) medewerkers, waardoor informatie verloren gaat die bij het SUN-noodhulpbureau verankerd is. Het SUN-noodhulpbureau fungeert zodoende als historisch geweten, kennisdrager van lokale voorzieningen en contactpunt voor lokale spelers
– Een SUN-noodhulpbureau kan ondersteunen bij maatschappelijk vernieuwende initiatieven, zeker wanneer de gemeente om juridische redenen er geen eigenaar van kan zijn, lokale partijen een objectieve penvoerder willen zonder directe belangen of omdat men de ontwikkeling/afhandeling buiten de gemeentelijke organisatie wil plaatsen. Denk bijvoorbeeld aan initiatieven als het Sociaal Leenfonds (Zoetermeer), Doorbraakfonds (Amsterdam) of Pillen en Poederfonds (Rotterdam), maar ook het oprichten of faciliteren van een Armoedeplatform of werkgroep gericht op urgente noden
Er zijn gemeenten waar een gemeentelijk noodfonds bestaat of waar gebruik wordt gemaakt van maatwerkbudgetten die de gemeente zelf ter beschikking stelt in het kader van Armoedebeleid. Ook zijn er gemeenten waar vertegenwoordigers van de gemeente (wethouder, directeur Sociale Dienst, beleidsambtenaren, enz.) actief zijn in het bestuur of de toekenningscommissie van externe en meestal kleine noodhulpfondsen, bijvoorbeeld vanuit de kerk of de Jeugdzorg. Daarnaast hebben sommige gemeenten de wens dat meer ambtenaren gebruik gaan maken van hun discretionaire bevoegdheden (de vrijheid om in concrete gevallen naar eigen inzicht een besluit te nemen) binnen de bijzondere bijstand.
Ondanks het bestaan van deze verscheidenheid binnen de gemeente kan het toch interessant zijn om over te stappen op een SUN-format. De voordelen voor de gemeente zijn:
Enkele SUN-noodhulpbureaus in het land hebben een Sociaal Leenfonds (o.a. SUN Friesland, Haarlem, Leiden): zij verstrekken naast giften ook sociale leningen tegen 0% rente.
Deze leningen kunnen mensen afsluiten wanneer zij wel afloscapaciteit of verdiencapaciteit hebben, maar er tijdelijk niet in slagen om aan hun betalingsverplichtingen te voldoen. Leners kunnen een renteloze lening aanvragen via een hulp- of dienstverlener en krijgen 36 maanden de tijd om deze af te lossen.
De lening is:
– om diverse uitstaande kleine schulden -die in de praktijk veel stress veroorzaken- namens het betreffende huishouden via SUN in een keer af te betalen, zodat er rust ontstaat (geen incassokosten, geen deurwaarders, enz.) en het betreffende huishouden nog maar één schuldeiser heeft in de vorm van een lening bij SUN.
– om een aanschaf te doen die relevant is voor de persoon in kwestie om uit de urgente noden te komen of om een tijdelijke inkomensdip te overbruggen.
Hoogte van leenbedragen
Een Sociaal Leenfonds is een laagdrempelig fonds, waar hulpverleners die te maken hebben met cliënten met een relatief kleine schuldenlast een renteloze lening kunnen aanvragen volgens dezelfde uitgangspunten als bij een SUN-noodhulpbureau: (incidentele) urgentie in combinatie met perspectief. Doel is om een situatie van problematische schulden te voorkomen en een negatieve spiraal van opeenstapeling van kleine schulden om te buigen naar het perspectief van financiële zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie. De cliënt accepteert een vorm van financiële begeleiding om terugval te voorkomen indien zijn situatie daar aanleiding toe geeft. Alleenstaanden kunnen in de meeste gevallen een lening krijgen tot € 1.750,- en meerpersoonshuishoudens tot € 2.500,-.
Rol hulpverleners bij de lening
Een lokale toelatingscommissie bestaande uit een aantal hulpverleners beoordeelt in beginsel namens SUN de aanvraag en de aflos-/ verdiencapaciteit van de aanvrager en adviseert SUN over het wel of niet verstrekken van de lening. Vervolgens beoordeelt SUN de aanvraag en gaat SUN bij een positieve beoordeling de kredietovereenkomst aan met de cliënt. De aanvrager krijgt tijdens de looptijd van de lening begeleiding vanuit de hulpverlening en diens afbetalingen worden nauw gezet gemonitord door SUN.
Revolverend fonds
De eerste resultaten van Sociale Leenfondsen zijn zeer veelbelovend. Mensen voelen zich erom geholpen door het afsluiten van deze leningen via SUN. Doordat het geld voor leningen terug betaald wordt en weer opnieuw uitgeleend kan worden is er sprake van een revolverend fonds.
Meer informatie over de werking van een Sociaal Leenfonds is te verkrijgen bij de betreffende noodhupbureaus.
Meer achtergrondinformatie
SUN Nederland en de NVVK lieten in een eerder stadium onderzoek doen naar de werking van een Nationaal Schuldenborgfonds en een Sociaal Leenfonds, zie hier de onderzoeksresultaten.
Via deze link opent een video waarin de bureaucoördinator van SUN Twente vertelt hoe het Sociaal Leenfonds werkt.
Fondsen hebben aan een SUN-noodhulpbureau een betrouwbare en goed georganiseerde lokale partner die voor hen individuele aanvragen behandelt en goed zicht heeft op het lokale werkveld: de hulp- en dienstverleningsorganisaties en de (on)mogelijkheden en voorzieningen van de gemeente. Door het verstrekken van budget aan SUN kunnen (landelijke) fondsen hun statutaire doelstellingen en maatschappelijk taakstelling lokaal realiseren. Fondsen met betaalde medewerkers kunnen bovendien op die kosten besparen doordat het zelf beoordelen van aanvragen niet langer nodig is.
Wanneer een vermogensfonds wil stoppen met haar activiteiten en een doel zoekt voor haar resterende vermogen kan een lokale SUN of SUN Nederland er als ANBI-organisatie een goede (geoormerkte) bestemming aan geven.