Informele schulden zijn een groeiend probleem

Veel mensen in Nederland lenen door geldgebrek van vrienden, familie of bekenden voor het aflossen van schulden, het kunnen doen van een kleine aanschaf of een grote aankoop. Dat komt in alle lagen van de bevolking en bij alle nationaliteiten voor. Soms is er ook sprake van een cultureel aspect. Bijvoorbeeld wanneer mensen niet bij een bank mogen lenen, omdat hun geloof verbiedt dat er rente wordt gevraagd. Lenen in eigen kring kunnen mensen ook doen omdat zij de wegen in Nederland niet goed kennen of omdat zij geen digitale of leesvaardigheden hebben.

Al deze vormen en redenen van lenen in bekende kring vallen onder de noemer “informele schulden”. Bekend is dat deze informele schulden in veruit de meeste gevallen niet meegenomen worden wanneer iemand zich meldt bij de schuldhulpverlening. Vaak omdat er niks op papier staat om de informele schulden aan te tonen. Uit de praktijk is ook bekend dat schuldenaren het aflossen van deze informele schulden voorrang geven boven de schulden bij instanties. Men betaalt liever een broer, vriend of moeder geld terug, dan bijvoorbeeld de Belastingdienst. Hierdoor lopen die formele schulden steeds verder op.

Meestal complexe aanvragen

Bij SUN-noodhulpbureaus zien we aanvragen van hulp- en dienstverleners die graag willen dat een informele schuld van hun cliënt wordt afgelost om zo uit de greep van een (klem)situatie te komen. Bijvoorbeeld bij bedreiging van een gescheiden vrouw door familieleden van de ex-man, omdat zij de aanschaf van meubels moet terugbetalen. Of jongeren die een schuld hebben uitstaan bij de onderwereld, omdat zij zich hebben ingelaten met de verkeerde netwerken. Het inlossen van informele schulden is dus soms eenvoudig (het terugbetalen van geld voor meubels), maar veel vaker bijzonder complex (schuld bij drugsdealers).

Onderzoek door KIS in opdracht van Nationaal Zakat Fonds

Op maandag 5 februari jl. was onze directeur Nathalie Boerebach aanwezig bij de presentatie van het onderzoek naar informele schulden dat Kennisplatform Inclusief Samenleven (Verwey-Jonker Instituut) deed mede op verzoek van het Nationaal Zakat Fonds en gefinancierd door Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Lees meer over het onderzoek op de website van KIS.