Evaluatie Crisisfonds Zutphen

In december 2023 is er een nieuw noodhulpbureau in de gemeente Zutphen opgericht. De oprichting van SUN Zutphen was een logisch vervolg op het Crisisfonds van de gemeente Zutphen dat door SUN Liemers-Achterhoek werd gefaciliteerd. Uit de evaluatie van het Crisisfonds Zutphen blijkt dat er in 2023 met name door de inzet van hulp- en dienstverleners veel meer mensen in Zutphen en Warnsveld zijn bereikt die leven rond de armoedegrens. Mensen die eerder niet in beeld waren van de Gemeente Zutphen. Het Crisisfonds bood de mogelijkheid aan mensen die door de hoge energiekosten in de financiële problemen kwamen om via een hulp- of dienstverlener een aanvraag in te dienen voor een gift. Het Crisisfonds heeft in zeer korte tijd in totaal 346 aanvragen toegekend voor een bedrag van 495.000 euro en bij een deel van de inwoners een armoedeval weten te voorkomen. De meerwaarde in het bereik onder haar inwoners en de werkwijze van SUN was voor de Gemeente Zutphen reden om de komst van een SUN Zutphen te ondersteunen.

De gemeente Zutphen heeft in oktober 2022 bij SUN Nederland de vraag neergelegd om een Crisisfonds te faciliteren namens de gemeente. SUN Nederland is daarna met de gemeente aan de slag gegaan om een aanpak voor het Crisisfonds uit te denken en vond algauw SUN Liemers-Achterhoek bereid om het Crisisfonds onderdak te bieden. In overleg met de gemeente is een coördinator gevonden die bekend was met het sociale domein én de situatie in Zutphen. Deze coördinator werd in sneltreinvaart getraind om zijn werk te kunnen doen en werd begeleid door de bureaumedewerkster en ondersteund door het dagelijks bestuur van SUN Liemers-Achterhoek.

Extra periode voor indienen aanvragen

Het Crisisfonds zou alleen actief zijn in het eerste kwartaal van 2023. Voor mensen met gebrek aan vertrouwen in de overheid én voor notoire zorgmijders, duurde het even voordat zij de weg naar het Crisisfonds wisten te vinden. Veel aanvragen kwamen dan ook nog in de laatste week van maart 2023 binnen. Daarop ging de politieke molen draaien en kreeg het Crisisfonds opnieuw budget toegekend. Vanaf september t/m december 2023 konden daarom opnieuw aanvragen worden ingediend. Bij de aftrap van het Crisisfonds, had niemand verwacht, ook het bestuur van SUN Liemers-Achterhoek niet, dat er in zo’n korte tijd een bedrag van bijna € 500.000 besteed zou worden aan de toekenning van urgente noodaanvragen in Zutphen.

Bereik en netwerk voornaamste redenen

De reden waarom men de aanpak via het Crisisfonds geslaagd vond, is dat er een doelgroep is die eerder nooit om hulp vroeg. Een voorbeeld uit de praktijk vormt een gezin met kleine kinderen dat ver onder het bestaansminimum leeft met alleen lakens voor de ramen. Mensen die niet kunnen eten en een lege koelkast hebben die ook nog eens een slecht energielabel heeft. Huishoudens met compleet versleten inrichting, soms zonder bedden of noodzakelijke huishoudelijke apparatuur. Inwoners die door hun financiële situatie leven in een sociaal isolement.
De torenhoge energierekening, was in veel gevallen de nekslag voor de financiële veerkracht van deze huishoudens. Hierdoor konden zij de huur of hypotheek niet meer betalen. Het Crisisfonds heeft dit opgelost door leefgeldvouchers en praktische ondersteuning te bieden. Of door een gift te geven voor aanvullende vergoedingen van ziektekosten, denk aan tandheelkundige kosten, fysiotherapie en niet vergoede (palliatieve) medicijnen.
Wat ook bepalend is geweest voor het bereik is het netwerk waar een SUN-noodhulpbureau in investeert. Het Crisisfonds vervulde de loketfunctie voor de hulp- en dienstverleners enerzijds én voor fondsen en bedrijven die bereid zijn urgente noden op te lossen anderzijds. Een SUN-noodhulpbureau heeft ook een goed overzicht van alle voorliggende voorzieningen en heeft als groot pluspunt dat een snelle uitvoering is verzekerd (als het moet binnen 24 uur). Deze efficiënte manier van werken binnen het Crisisfonds via SUN Liemers-Achterhoek was effectief en bespaarde tijd. Daarnaast hebben natuurlijk ook alle hulp-/dienstverleners in Zutphen hard gewerkt om voor hun cliënten aanvragen te doen met een goede onderbouwing.

Inzet beloond

Het bestuur van SUN Liemers-Achterhoek heeft alle aanvragen mede beoordeeld, doorgelezen, gewogen, extra informatie opgehaald en weer opnieuw besproken. Dit hebben ze met veel energie en inzet gedaan voor de inwoners van Zutphen en dat alles geheel belangeloos op vrijwillige basis. Deze inzet kwam boven op de aanvragen die SUN LIemers-Achterhoek uit haar eigen gebied kreeg.
Als gebaar van waardering en grote dank heeft de Gemeente Zutphen daarom een bijdrage van 5.000 euro geschonken voor het giftenbudget van SUN Liemers-Achterhoek. Hoewel het een grote aanslag op de capaciteit van de dagelijkse uitvoerders en vooral van de financiële bestuurders is geweest, adviseert SUN Liemers-Achterhoek andere noodhulpbureaus om open te staan voor soortgelijke initiatieven van omliggende gemeenten als die vraag bij SUN wordt neergelegd. “Het geeft veel nieuwe energie en is een meerwaarde voor de eigen organisatie”.

SUN Zutphen nu aan zet

Directeur Nathalie Boerebach en toenmalig bestuurslid Jan Cees van Hasselt zijn al jaren geleden met de gemeente Zutphen en partijen binnen het sociaal domein in gesprek geweest over de oprichting van een SUN-noodhulpbureau.
De hulp die de gemeente Zutphen vroeg bij het faciliteren en uitdenken van het plan van aanpak voor het Crisisfonds én de manier waarop SUN Liemers-Achterhoek hieraan gestalte gaf, zijn de directe aanleiding voor de uiteindelijke oprichting van SUN Zutphen.
Het draagvlakonderzoek dat kwartiermaker Biljana Markovic van SUN Nederland deed onder sleutelfiguren uit de gemeenschap, wees uit dat er veel draagvlak was voor de komst van SUN. Het is nu aan de coördinator en het bestuur SUN Zutphen om de goede rol die het Crisisfonds heeft gespeeld over te nemen. Dat sluit mooi aan op het adagium van SUN Liemers-Achterhoek: ‘Iedere gemeente verdient een SUN!’

SUN Nederland is het bestuur van SUN Liemers-Achterhoek Marian Grandia, Peter van de Weerd, Marjolein Koelman, Peter Jan Bollen, coördinator Susan van der Kolk, ondersteuner Anja Beckman-Prinsen en coördinator van het Crisisfonds André Terink zeer erkentelijk voor hun inzet om van het Crisisfonds een succes te maken. Hun expertise en inzet is onmisbaar geweest voor de totstandkoming van SUN Zutphen!